Unikalne umiejętności regionalne pod ochroną!

Komisja Europejska z zadowoleniem przyjmuje wstępne porozumienie polityczne osiągnięte przez Parlament Europejski i Radę w sprawie nowego rozporządzenia mającego na celu ochronę własności intelektualnej w odniesieniu do produktów rzemieślniczych i przemysłowych, które swoją oryginalność i autentyczność zawdzięczają tradycyjnym umiejętnościom unikalnym dla regionów, z których produkty te pochodzą.

Ramy będące przedmiotem porozumienia obejmą produkty takie jak: szkło, tekstylia, porcelana, sztućce, ceramika, zegary z kukułką, instrumenty muzyczne i meble. Produkty, które będą mogły korzystać z tego nowego systemu ochrony oznaczeń geograficznych, to przykładowo: szkło z Murano, tweed Donegal, porcelana z Limoges, sztućce Solingen, cuchillos de Albacete, ceramika z Bolesławca itp. Chociaż produkty te cieszą się unijną, a czasem światową renomą i pozycją, ich producenci nie mogli dotychczas skorzystać z unijnego systemu uznawania i ochrony pochodzenia produktów łączącego renomę tych produktów z ich jakością.

Nowe rozporządzenie umożliwi unijnym producentom ochronę produktów rzemieślniczych i przemysłowych oraz ich tradycyjnej wiedzy fachowej w Europie i poza nią, w tym w internecie. Rozporządzenie to ułatwi konsumentom rozpoznawanie tych produktów wysokiej jakości i dokonywanie bardziej świadomych wyborów. Ułatwi ono również promowanie możliwości rozwoju zawodowego oraz tworzenie i utrzymanie miejsc pracy w europejskich regionach, przyczyniając się do ich rozwoju gospodarczego. Rozporządzenie sprawi również, że tradycyjne wyroby rzemieślnicze i przemysłowe będą wreszcie traktowane na równi z produktami chronionymi przez oznaczenia geograficzne istniejące już w sektorze rolnictwa. 

Nowe rozporządzenie UE w sprawie oznaczeń geograficznych produktów rzemieślniczych i przemysłowych:

• Ustanowi ogólnounijną ochronę oznaczeń geograficznych w przypadku wyrobów rzemieślniczych i przemysłowych, aby pomóc producentom chronić i egzekwować związane z tymi produktami prawa własności intelektualnej w całej UE. Zapewni również rozwiązanie problemów, których źródłem jest rozdrobniona i niepełna ochrona istniejąca obecnie na szczeblu krajowym. Nowe rozporządzenie ułatwi również ochronę w internecie oznaczeń geograficznych produktów rzemieślniczych i przemysłowych, a także podejmowanie działań przeciwko podrabianym produktom, w tym produktom sprzedawanym przez internet.
• Umożliwi łatwą i przystępną cenowo rejestrację oznaczeń geograficznych dla wyrobów rzemieślniczych i przemysłowych poprzez ustanowienie dwuetapowego procesu składania wniosków. Wymaga on od producentów złożenia wniosku w sprawie przyznania oznaczenia geograficznego do wyznaczonych organów państw członkowskich, które następnie będą przekazywać wnioski, które wstępnie uzyskały pozytywną ocenę, do Urzędu Unii Europejskiej ds. Własności Intelektualnej (EUIPO) celem ich dalszej oceny i zatwierdzenia. W przypadku państw członkowskich, które nie dysponują stosowną krajową procedurą rejestracji, możliwe będzie również złożenie wniosku bezpośrednio do EUIPO. Nowe rozporządzenie ułatwi również rejestrację oznaczeń geograficznych, w szczególności dla MŚP. Ponadto nowe rozporządzenie daje producentom możliwość samozadeklarowania zgodności ich produktów ze specyfikacją produktu, co upraszcza cały system i czyni go mniej kosztownym.
• Zapewni pełną kompatybilność z systemem międzynarodowej ochrony oznaczeń geograficznych, umożliwiając producentom zarejestrowanych wyrobów rzemieślniczych i przemysłowych ochronę ich produktów we wszystkich państwach będących sygnatariuszami Aktu genewskiego Porozumienia lizbońskiego w sprawie nazw pochodzenia i oznaczeń geograficznych przyjętego w ramach Światowej Organizacji Własności Intelektualnej (WIPO), do którego UE przystąpiła w listopadzie 2019 r. i który obejmuje oznaczenia geograficzne wyrobów rzemieślniczych i przemysłowych. Jednocześnie możliwa stanie się ochrona w UE odpowiednich oznaczeń geograficznych z państw trzecich.
• Wspierać będzie rozwój europejskich obszarów wiejskich i innych regionów, stwarzając zachęty dla producentów, w szczególności MŚP, do inwestowania w nowe oryginalne produkty i tworzenia niszowych rynków. Nowe rozporządzenie pomoże również zachować unikalne umiejętności, które w przeciwnym razie mogłyby zniknąć, zwłaszcza w regionach wiejskich oraz słabiej rozwiniętych regionach Europy. Regiony skorzystają na renomie nowych oznaczeń geograficznych. Może to przyczynić się do przyciągnięcia turystów i powstania nowych, wymagających wysokich kwalifikacji miejsc pracy, a tym samym do ożywienia gospodarczego w tych regionach.

Dalsze kroki

Wstępne porozumienie polityczne osiągnięte przez Parlament Europejski, Radę i Komisję musi jeszcze zostać formalnie zatwierdzone przez Parlament Europejski i Radę.

Kontekst

Wstępne porozumienie polityczne jest następstwem wniosku Komisji dotyczącego nowego rozporządzenia UE w sprawie oznaczeń geograficznych, który przyjęto 13 kwietnia 2022 r. Realizując przyjęty w listopadzie 2020 r. plan działania dotyczący własności intelektualnej, Komisja zapowiedziała, że rozważy możliwość stworzenia systemu unijnej ochrony oznaczeń geograficznych dla wyrobów rzemieślniczych i przemysłowych. To nowe rozporządzenie jest również wynikiem apeli producentów, władz regionalnych, Parlamentu Europejskiego i Komitetu Regionów, w których wielokrotnie zwracano się do Komisji o stworzenie ram regulacyjnych służących ochronie wyrobów rzemieślniczych i przemysłowych. W listopadzie 2019 r. kolejny impuls stanowiło przystąpienie UE do Aktu genewskiego Porozumienia lizbońskiego w sprawie nazw pochodzenia i oznaczeń geograficznych – międzynarodowej umowy, którą zarządza Światowa Organizacja Własności Intelektualnej.

Obecnie prawo Unii chroni oznaczenia geograficzne produktów rolnych, spożywczych i win. Nowe rozporządzenie stworzy uzupełniający system ochrony mający na celu zapewnienie wysokiego poziomu ochrony własności intelektualnej, lepsze informowanie konsumentów i wspieranie ożywienia gospodarczego. Nowy system zapewni taki sam poziom ochrony, uwzględniając jednocześnie odmienny charakter wyrobów rzemieślniczych i przemysłowych. System ten wejdzie w życie w 2025 r.

Źródło: Komisja Europejska